|
Henry David Thoreau (1817-1862)Henry David Thoreau (เฮนรี่ เดวิด ธอโร) เป็นนักคิดนักปรัชญาชาวอเมริกัน เป็นทั้งนักเขียน กวี นักต่อสู่ทางการเมืองเพื่อการเลิกทาส ใช้แนวคิดแบบดื้อแพ่งไม่ร่วมมือเสียภาษีให้รัฐเพื่อต่อต้านการที่รัฐเอาเงินภาษีอากรไปใช้ทำสงครามกับเม็กซิโก เป็นนักประวัติศาสตร์ นักสำรวจ นักธรรมชาติวิทยา เป็นลูกศิษย์ และเป็นผู้ช่วยงานบ้านทำสวนดูแลลูกของ Ralph Waldo Emerson กวีนักปรัชญารุ่นอาจารย์.
Henry David Thoreau นิยมความคิดปรัชญาแบบ Transcendentalism ค้นหาความจริงจากธรรมชาติที่เหนือความจริงทั้งปวง ความคิดเรื่องดื้อแพ่งต่ออำนาจรัฐของ Thoreau เป็นแบบอย่างให้กับมหาตมะคานธี ได้นำไปปรับประยุกต์ใช้ต่อสู้กับจ้าวอาณานิคมอังกฤษในอินเดียในเวลาต่อมา |
|
Walden Pond
Concord, Massachusetts, USA. ภาพโดย สมเกียรติ อ่อนวิมล © 2558 ไทยวิทัศน์ ปัจจุบัน Walden Pond มีสถานภาพเป็น Walden Pond State Reservation ใช้ประโยชน์สำหรับการพักผ่อนเล่นน้ำและกระบวนการเรียนรู้ในเรื่องการอนุรักษ์ธรรมชาติของประชาชน และนักท่องเที่ยว ซึ่งส่วนใหญ่เป็นครอบครัวชาวอเมริกันในพื้นที่ใกล้เคียงที่พาลูกหลานมาพักผ่อนเล่นน้ำและเดินป่า หากเป็นนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติก็มักจะเป็นผู้ที่รู้จักคุ้นเคยกับชีวิตและงานของ Henry David Thoreau and Ralph Waldo Emerson ที่นี่จึงไม่ใช่สถานที่ท่องเที่ยวที่ยิ่งใหญ่ในเรื่องลักษณะพื้นที่และประวัติศาสตร์เชิงโบราณคดี หากแต่เป็นที่มีประวัติศาสตร์แห่งปรัชญาความคิดที่เกิดจากธรรมชาติที่ยังไม่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม สำหรับนักท่องเที่ยวต่างชาติ เช่นผมที่เดินทางมาเยือน Walden Pond โดยไม่มีรถยนต์ ก็สามารถเดินทางจาก Boston ได้สะดวกโดยทางรถไฟสาย Fitchburg ค่าตั๋วรถไป ไป-กลับ $17 จากสถานี North Station ใช้เวลาประมาณ 30 นาที ไปลงที่สถานี Concord แล้วเดินเท้าต่อไปยัง Walden Pond ระยะทางเดินไปประมาณ 2 กิโลเมตรเศษ การเดินเท้าจะดีที่ได้บรรยากาศและความรู้สึกแบบที่ Henry David Thoreau เคยมีตอนเดินเข้าเมืองเอารองเท้าไปซ่อมแล้วถูกจับเข้าคุกหนึ่งโทษฐานไม่จ่ายภาษีนั่นเอง ยิ่งถ้าได้เดินในหน้าหิมะตกแล้วก็จะได้อารมณ์พอๆกับที่ Thoreau เขียนไว้ในหนังสือ Walden อย่างสมจินตนาการ การเดินบนไหล่ทางนับว่าปลอดภัยดี เพราะคนขับรถจะชะลอระวังความปลอดภัยให้กับคนเดินเท้าเสมอ หากจะข้ามถนน คนขัยรถยนต์ก็จะจอดรอเมือเห็นจะมีคนข้าม และรอให้คนข้ามเสร็จแล้วจึงจะเคลื่อนรถต่อไป ระหว่างเดินไป-กลับ เกือบ 5 กิโลเมตรควรพกน้ำดื่มติดตัวไปด้วย จะหาซื้อน้ำดื่มบรรจุขวดขายในเมือง Concord ไม่ได้ เพราะกฏหมายท้องถิ่นห้ามขายน้ำบรรจุขวดพลาสติก เพื่อมิให้เมืองมีขยะจากขวดพลาสติก หากนักท่องเที่ยวเดินทางมีน้ำบรรจุขวดพลาสติกติดตัวไปก็ต้องเก็บติดตัวกลับมาทิ้งที่บ้านตนเอง เพราะเจ้าหน้าที่จะไม่จัดที่ทิ้งขยะสาธารณะให้ในพื้นที่ 
งานวรรณกรรมของ Henry David Thoreau
|
Walden Pond และ Henry David Thoreau Walden Pond อยู่ห่างจากตัวเมือง Concord รัฐ Massachusetts ไปประมาณ 2 กิโลเมตร เป็นบึงน้ำขนาดใหญ่ ที่อาจเรียกว่าเป็นทะเลสาปขนาดเล็กก็ได้ แต่คนอเมริกันเรียกว่า pond มีความหมายเท่ากับบึงน้ำ หรือแหล่งน้ำขนาดย่อม มีพื้นที่ประมาณ 61 เอเคอร์ (153 ไร่) เส้นรอบขอบชายฝั่งรวมความยาว 2.7 กิโลเมตร ความลึกถึงพื้นล่างลักษณะก้นกาน้ำ 31-33 เมตร เป็นทะเลสาปที่เกิดจากธารน้ำแข็งยุคดึกดำบรรพ์เคลื่อนตัวผ่านเมื่อ 10,000-12,000 ปีที่ผ่านมา พื้นที่ป่าโดยรอบบริเวณรวมกันกับพื้นที่ทะเลสาปประมาณ 250 เอเคอร์ (625 ไร่) ได้รับการกำหนดให้เป็นสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์แห่งชาติสหรัฐอเมริกา รัฐแมสซาจูเซ็ตต์ (Massachusetts) ประกาศให้เป็นพื้นที่อนุรักษ์ธรรมชาติ เรียกชื่อเป็นทางการว่า “Walden Pond State Reservation” ความสำคัญของ Walden Pond เกี่ยวโยงผูกพันอย่างลึกซึ้งกับนักปรัชญาอเมริกันชาวเมือง Concord ชื่อ Henry David Thoreau (เฮนรี่ เดวิด ธอโร) และ Ralph Waldo Emerson กวีนักปรัชญา ผู้เป็นครูและเพื่อนผู้อาวุโสของ H.D. Thoreau ในช่วงกลางศตวรรษที่ 19th Ralph Waldo Emerson เป็นกวีเอก นักเขียน นักปรัชญา ผู้เป็นต้นแบบของปรัชญาอนุรักษ์ธรรมชาติที่เกี่ยวโยงกับชีวิตมนุษย์ ที่เป็นฐานของความดีงามของมนุษย์ หากมนุษย์ได้มีหนทางใช้ชีวิตอย่างอิสระเป็นตัวของตัวเอง Emerson เป็นทั้งครูและทั้งเพื่อนของ Thoreau ดูแลให้คำปรึกษา ผลักดันสนับสนุนความคิดและงานเขียนของ Thoreau อย่างเต็มที่ตลอดเวลา บางช่วงชีวิตก็ให้ Thoreau เข้ามาอยู่ในบ้าน ช่วยงานบ้านเป็นครูสอนเด็กในบ้าน ทำสวนและช่วยงานซ่อมแซมอื่นในบ้านด้วย Emerson จึงเป็นทั้งเพื่อนและเป็นทั้งครูต้นแบบนักคิดนักเขียน ส่งผลกระทบต่อความคิดและปรัชญาของ Thoreau อย่างสูง Henry David Thoreau มิได้เป็นคนจน แต่เป็นผู้แสวงหาชีวิตที่เป็นพื้นฐานที่มาและที่อยู่กับธรรมชาติ Thoreau เกิดมาในครอบครัวที่ทำธุรกิจโรงงานผลิตดินสอ Thoreau เองก็ช่วยงานผลิตดินสอของพ่อแม่ ช่วยคิดประดิษฐกรรมใหม่ๆในการปรับปรุงวัตถุดิบกราไฟท์ที่ใช้ทำใส้ดินสอ ด้วยเหตุแห่งความต้องการที่จะแสวงหาความจริงของชีวิตในธรรมชาติและความพอเหมาะพอควรในการดำรงชีวิต Thoreau จึงเข้าเรียนที่ Harvard College ช่วงปี 1833-1837 เรียนวิชา ประวัติศาสตร์โบราณคดี, ปรัชญา, วาทะวิทยา, คณิตศาสตร์, และวิทยาศาสตร์ ระหว่างเรียนก็ขอพักการเรียนออกไปเป็นครูสอนเด็กนักเรียน แล้วลาออกจากการเป็นครูเพราะไม่ยอมลงโทษโดยการตีเด็กนักเรียน ออกไปตั้งโรงเรียนสอนเด็กๆเป็นของตนเองร่วมกับพี่ชายอยู่ระยะหนึ่งแล้วกลับมาเรียนต่อจนจบที่ Harvard College Henry David Thoreau เข้าไปปลูกกระท่อมหลังเล็กๆด้วยมือของตัวเอง อยู่ในป่าชายทะเลสาป Walden ระหว่างวันที่ 4 กรกฎาคม 1845 ถึง 6 กันยายน 1847 โดย Ralph Waldo Emerson ให้ยืมพื้นที่ดินใช้ตามที่ Thoreau ปรารถนาจะทดลองการใช้ชีวิตแบบพอเพียงแสวงหาปรัชญาชีวิต ตามแนวทางที่กลุ่มนักคิดนักปรัชญาอเมริกันในภาคตะวันออกของสหรัฐอเมริกาสมัยนั้นเรียกว่า “Transcendentalism” คำว่า “Trancendentalism” ในภาษาไทยแปลแบบง่ายหละหลวมเกินไปกว่าที่จะได้ความจริงที่ใกล้เคียงว่า “หลักการเรียนรู้ด้วยตนเอง” แต่ที่ชัดเจนกว่านี้ก็คือ “Transcendentalism” หมายความว่าการอธิบายความเป็นจริงในโลกนี้ว่ามีมากว่าที่เห็นและสัมผ้สได้ทางกายภาพ ที่ว่ามีมากกว่าที่เห็นนั้นก็ต้องให้มนุษย์อยู่กับธรรมชาติ เป็นตัวของตัวเอง ไม่ต้องอยู่ในกรอบหรือกฎเกณฑ์ของศาสนาหรือวิธีคิดของพระเจ้าองค์ใดโดยเฉพาะ แล้วมนุษย์ก็จะได้บรรลุศักยภาพแห่งความเป็นมนุษย์ได้เอง ถ้าไปถึงจุดนั้นได้ มนุษย์ก็อยู่เองได้ ไม่จำเป็นต้องมีรัฐบาลหรือมีการจัดการสังคมแบบต้องมีกฎหมายหรือมีนักการเมืองแต่อย่างใด แต่เมื่อยังไม่อาจถึงจุดนั้นได้ รัฐบาลที่จำต้องมีก็ต้องเป็นรัฐบาลขนาดเล็กและมีอำนาจใช้ให้น้อยที่สุด การใช้ชีวิตในป่าริมทะเลสาป Walden สองปี สอนให้ Henry David Thoreau ได้เข้าถึงปรัชญาการใช้ชีวิตกับธรรมชาติอย่างพอเพียง กินอยู่ ปลูกพืชผลการเกษตรเท่าที่จำเป็นและพอเหลือเอาไปขายในเมือง กระท่อมหลังเล็กที่เป็นที่อยู่ก็สร้างด้วยมือของเขาเอง แม้ตัวกระท่อมจริงปัจจุบันจะเหลือให้เห็นเพียงพื้นที่และเศษดินหินตรงบริเวณที่กระท่อมนั้นดั้งเดิมเคยตั้งอยู่ ปัจจุบันทางการรัฐ Massachusetts ได้สร้างกระท่อมจำลองเหมือนกระท่อมจริงไว้บนบริเวณใกล้เคียงให้นักท่องเที่ยวได้ไปชมได้ ในวันที่ 24 หรือ 25 กรกฎาคม 1846 Thoreau ถูกเจ้าหน้าที่ฝ่ายเก็บภาษีจับตัวเข้าคุกโทษฐานไม่ยอมจ่ายภาษีนานถึงหกปี เป็นภาษีสำหรับพลเมืองผู้มีสิทธิเลือกตั้ง เรียกว่า poll tax ที่ Thoreau ปฏิเสธไม่ยอมจ่ายภาษีก็ด้วยเหตุที่เขาคัดค้านการใช้จ่ายของรัฐที่ฟุ่มเฟื่อยและผิดหลักมนุษยธรรมด้วยการนำเงินภาษีอากรของประชาชนไปใช้ในการทำสงครามกับเม็กซิโก (Mexican - American War) การดื้อแพ่งของ Thoreau ที่ไม่ยอมจ่ายภาษี แม้จะทำให้ถูกคุมจับกุมและคุมขังเพียงคืนเดียวเพราะคุณป้า (ตามเท่าที่มีหลักฐานตรวจสอบได้) ได้นำเงินไปจ่ายภาษีให้แทน ทำให้เขาไม่ต้องรับโทษนาน วีรกรรมครั้งนี้ต่อมา Thoreau นำไปเล่าต่อในที่บรรยายของมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด (Harvard College) และเขียนหนังสือชื่อ Civil Disobedience (Resistance to Civil Government) และ Walden จนเป็นอิทธิพลต่อโลกปรัชญาและการเมือง “ขบวนการดื้อแพ่ง” ต่ออำนาจรัฐก็เริ่มจากความคิดของ Thoreau ในหนังสือสองเรื่องนี้และงานเขียนอื่นอีกหลายเรื่อง ความคิด ข้อเขียน และหนังสือของ Henry David Thoreau ส่งอิทธิพลต่อนักคิดนักเขียนคนดังคนอื่นของโลกมาก โดยเฉพาะมหาตมะ คานธี (อหิงสา - สัตยาเคราะห์ - ขบวนการดื้อแพ่ง ปฏิเสธไม่ให้ความร่วมมือกับรัฐ, และหลักเศรษฐกิจแบบพึ่งตนเอง) และ Leo Tolstoy (War and Peace) สมเกียรติ อ่อนวิมล Walden Pond 29 August 2014 อ้างอิง: หนังสือ: Civil Disobedience by Henry David Thoreau Walden by Henry David Thoreau Website: http://www.mass.gov/eea/agencies/dcr/massparks/region-north/ walden-pond-state-reservation.html https://www.walden.org/about_us/faqs http://www.thoreausociety.org 
|