---

---

​ในบริบท ของ สมเกียรติ อ่อนวิมล
IN CONTEXT of Somkiat Onwimon
WK007/2024
[2] Soft Power - 1: บทนำทาง ปัญหา และ ความเป็นมา



    ศาสตราจารย์ Joseph S. Nye, Jr., อดีตคณบดี The Kennedy School of Government เทียบเท่ากับคณะรัฐศาสตร์การปกครอง ในมหาวิทยาลัย Harvard, เมือง Cambridge, รัฐ Massachusetts, สหรัฐอเมริกา, มหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก, เป็นอดีตประธานสภาการข่าวกรองแห่งชาติสหรัฐอเมริกา, และอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหมในรัฐบาลประธานาธิบดี Bill Clinton, ตลอดชีวิตงานวิชาการรัฐศาสตร์และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ และงานการเมืองของท่าน - เริ่มแรกที่ Harvard ปี 1964 มาปัจจุบันปี 2024 ท่านมีอายุถึง 87 ปีแล้ว ท่านก็ยังคงเป็นเสาหลักแห่งความคิดด้านรัฐศาสตร์และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในฐานะศาสตรจารย์พิเศษอาวุโสหรือศาสตราจารย์กิตติคุณ ที่ Harvard และเป็นนักคิดนักเขียนงานวิชาการต่อไป
    ปี 2011 ในการสำรวจความคิดเห็นของนักวิชาการด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศทั่วโลก 1,700 คน โดยองค์กรที่ชื่อว่า Teaching, Research, and International Policy (TRIP) ศาสตราจารย์ Joseph Nye ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักวิชาการด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศผู้ทรงอิทธิพลทางความคิดมากที่สุดเป็นอันดับที่ 6 ของโลก ในรอบ 20 ปี (Wikipedia) นอกจากนั้นก็ยังได้รับการยกย่องว่าเป็นบุคคลที่มีอิทธิพลมากที่สุดคนหนึ่งต่อนโยบายต่างประเทศของสหรัฐฯ, ปี 2011 นิตยสาร Foreign Policy จัดท่านเข้าอยู่ในอันดับต้นๆของรายชื่อนักคิดระดับโลก, ต่อมาในปี 2014 นิตยสาร Foreign Policy อีกเช่นกัน รายงานว่า นักวิชาการด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศและผู้นำรัฐบาลผู้กำหนดนโยบายของประเทศต่างๆลงคะแนนยกย่องท่านว่าเป็นนักคิดนักวิชาการที่ทรงอิทธิพลในสาขางานของท่านมากที่สุดในโลกคนหนึ่ง
    ศาตราจารย์ Joseph Nye, Jr. เป็นต้นคิดทฤษฎี “neoliberalism” หรือ “เสรีนิยมใหม่” ซึ่งอธิบายว่าความร่วมมือระหว่างรัฐกับรัฐในโลกทำได้และเมื่อได้ทำแล้วจะก่อให้เกิดสันติภาพยั่งยืนถาวรได้ โดยไม่ต้องมีสงครามหรือความขัดแย้ง 
    และในบริบทการเมืองระหว่างประเทศในสหัสวรรษใหม่ ท่านคือผู้ให้กำเนิดหลักการ ผู้เขียนตำรา และเป็นผู้ประดิษฐ์คำว่า “SOFT POWER” จนรัฐบาลประเทศต่างๆในโลกปัจจุบันพอได้ยินคำว่า “soft power” ก็ตีความตามใจปราถนา ลอกเลียนไป-มา เอามาใช้ผิดบ้าง ถูกบ้าง โดยหวังว่าจะยังให้เกิดผลบวกทางการเมืองในระยะเฉพาะหน้าในสารพันเรื่องเป็นสำคัญ ความเข้าใจเรื่อง soft power อลวน-อลเวง ผิดเพี้ยนไปจากความหมายดั้งเดิมของผู้ให้กำเนิดความคิด จนในที่สุดก็เห็นว่าจำต้องกลับมานั่งคิดทบทวนและจัดการอธิบายกันใหม่ให้ชัดเจนเสียที

SOFT POWER พลังอำนาจนุ่มนวลชวนให้หลงรัก

    ในบทนำหนังสือปี 2004 ของท่านชื่อ “Soft Power: The Means to Success in World Politics” (Joseph S. Nye, Jr. - 2004) หรือ “พลังอำนาจนุ่มนวล: หนทางสู่ความสำเร็จในการเมืองโลก” 
    อาจารย์ Joseph Nye เล่าถึงความสับสนในแนวคิดเรื่อง Soft Power ในหมู่นักคิดและนักปฏิบัติด้านนโยบายการต่างประเทศไว้ว่า:

    “ในปี 2003 ผมเข้าร่วมเป็นผู้ฟังในที่ประชุม World Economic Forum ที่เมือง Davos ประเทศ Switzerland ตอนที่ George Carey อดีต Archbishop of Canterbury ถามรัฐมนตรีต่างประเทศ Colin Powell ว่า ทำไมจึงดูเหมือนว่าสหรัฐอเมริกามุ่งจะให้ความคำคัญแต่ในเรื่อง ‘hard power’ (ซึ่งหมายถึงอำนาจที่มาจากการใช้นโยบายแข็งกร้าว ใช้พลังยุทธโทปกรณ์ และอำนาจเศรษฐกิจการเงิน - ส.อ.-สมเกียรติ อ่อนวิมล ผู้แปล) มากกว่าเรื่อง ‘soft power’ (ซึ่งหมายถึงพลังอันนุ่มนวลแห่งความดีงามเชิงนโยบายและวัฒนธรรม- ส.อ.). ผมเองนั้นก็สนใจในคำถามนี้เพราะผมเป็นคนคิดว่า “soft power” นี้ขึ้นมาเองเมื่อประมาณสิบกว่าปีที่แล้ว ท่านรัฐมนตรี Powell ก็ตอบได้ถูกต้องว่า สหรัฐอเมริกาจำเป็นต้องใช้ “hard power” (ขอแปลตรงตามตัวอักษรว่า “อำนาจแข็ง” - ส.อ.) เพราะต้องการชนะสงครามโลกครั้งที่ 2 แต่ท่านก็พูดต่อไปว่า ‘แล้วอะไรล่ะที่จะเกิดตามมาทันทีหลังอำนาจแข็ง hard power? สหรัฐอเมริกาเข้าไปเรียกร้องต้องการครองครองดินแดนชาติใดในยุโรปบ้าง ก็ไม่มีใช่ไหม? นั่นซิ ไม่มีเช่นนั้นเลย ที่ตามมาคือแผน Marshall Plan ช่วยฟื้นฟูบูรณะประเทศชาติผู้แพ้สงคราม...ที่ญี่ปุ่นเราก็เข้าไปช่วยฟื้นฟูด้วย Marshall Plan’.  ต่อมาในปีเดียวกันนั้นผมก็ได้ไปบรรยายเรื่อง soft power ในการประชุมที่สนับสนุนโดยกองทัพบกในกรุง Washington ผู้ร่วมบรรยายคนหนึ่งคือท่านรัฐมนตรีกลาโหม Donald Rumsfeld ตามรายงานของสื่อมวลชนระบุว่า “ผู้นำกองทัพระดับสูงฟังความคิดของผมอย่างเห็นอกเห็นใจ” แต่ตอนต่อมาผู้ฟังในที่ประชุมถามท่านรัฐมนตรี Rumsfeld ว่ามีความเห็นอย่างไรเรื่อง soft power ท่านรัฐมนตรีก็ตอบว่า 
    “ผมไม่รู้เลยว่า soft power มันหมายความว่าอะไร” 
    (“Old Softie”,Financial Times, 30 September 2003, page 17)

    "นี่คือส่วนหนึ่งของปัญหาของเรา ผู้นำของเราบางคนไม่มีความเข้าใจในความสำคัญอันยิ่งยวดของของเรื่อง soft power ในโลกยุคหลังเหตุการณ์ 9/11 (ที่มีเหตุผู้ก่อการร้ายจี้และขับครื่องบินชน ระเบิดอาคาร The World Trade Center ที่ New York และอาคารกระทรวงกลาโหม ณ กรุง Washington, D.C. วันที่ 11 กันยายน ค.ศ. 2001 - ส.อ.)
ก็อย่างที่ท่านอดีตประธานสภาผู้แทนราษฎร  Newt Gingrich ให้ข้อสังเกตุเกี่ยวกับนโยบายต่อ Iraq ของรัฐบาลประธานาธิบดี George W. Bush ว่า “กุญแจดอกสำคัญไม่ใช่เรื่องว่าผมฆ่าศัตรูไปกี่คน  แต่เป็นเรื่องว่าผมสร้างพันธมิตรได้เพิ่มกี่คนต่างหาก และนั่นคือมาตรวัดสำคัญมากๆที่ใครต่อใครมักจะมองไม่เห็นกัน” “กฎ"ของรัฐมนตรีกลาโหม Rumsfeld นั้นมีว่า “ความอ่อนแอนั้นมันเย้ายวนและท้าทายศัตรู” ท่านรัฐมนตรีพูดถูก ณ จุดนี้ ในฐานะที่ผมเคยเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกลาโหมมาก่อนด้วย ผมจะเป็นคนสุดท้ายที่จะที่ปฏิเสธความสำคัญของการคงไว้ซึ่งอำนาจการทหารของเรา ดั่งที่ Osama bin Laden เคยสังเกตุไว้แล้วว่า  คนเรานั้นชอบม้าที่มีพลังแข็งแรง แต่ว่าพลังอำนาจนั้นมีหลากรูปแบบแฝงมาในหลายรูปทรง และ soft power นั้นก็มิใช่ความอ่อนแอ มันเป็นรูปแบบหนึ่งของอำนาจ และความล้มเหลวที่จะรวมมันไว้เข้าในยุทธศาสตร์ชาติถือเป็นความผิดพลาดอันมหันต์

“Soft Power คืออะไร? 
“มันคือความสามารถที่จะให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ท่านต้องการ ผ่านการโน้มน้าวดึงดูดใจ แทนที่จะโดยการบังคับขู่เข็นหรือจ่ายเงินสินจ้างรางวัล soft Power นั้นเกิดจากพลังดึงดูดให้หลงรักทางวัฒนธรรมของประเทศ อุดมการณ์และความคิดทางการเมือง และนโยบายของรัฐ (ที่ดึงดูดใจและสร้างมิตร-ส.อ.) เมื่อชาติอื่นคนอื่นเขาเห็นนโยบายของเราว่าเป็นของแท้ จริงใจ ชอบด้วยเหตุผล พลังอำนาจนุ่มนวลหรือ soft power ก็ได้รับการเสริมสร้างให้ทรงพลังแข็งขันเพิ่มขึ้น อเมริกานั้นมี soft power มากมาย และมีมาเป็นเวลายาวนาน ลองคิดดูก็ได้ในเรื่องหลักเสรีภาพสี่ประการสำหรับยุโรปหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ตามแนวคิดและนโยบายของประธานาธิบดี Franklin Roosevelt (Franklin Roosevelt’s Four Freedoms) ว่าก่อให้เกิดผลกระทบอย่างไร; คิดต่อไปอีกก็ได้ในเรื่องคนหนุ่มสาวหลังม่านเหล็ก (ประเทศนิยมลัทธิคอมมิวนิสต์ เช่น สหภาพโซเวียต เยอรมนีตะวันออก, จีน, etc. - ส.อ.) ที่เขาชอบฟังดนตรีอเมริกัน ฟังข่าววิทยุจาก Radio Free Europe (วิทยุยุโรปเสรี) ; เรื่องนักศึกษาจีนใช้สัญญลักษณ์รูปปั้นจำลองอนุสาวรีย์เทพีแห่งเสรีภาพของเราในการประท้วงที่จตุรัสเทียนอันเหมิน; เรื่องการปลดปล่อยชาวอัฟกานให้ได้เสรีภาพในปี 2001 แล้วพวกเขาก็ร้องขอ “Bill of Rights” หรือร่างกฎบัตรว่าด้วยสิทธิเสรีภาพของปวงชน (ตามแบบในอเมริกา-ส.อ.) ; เรื่องคนหนุ่มสาวชาวอิหร่านที่ต้องแอบๆซ่อนๆในบ้านตนเองเพื่อจะดูหนังวิดีโออเมริกันและข่าวสารผ่านสัญญาณดาวเทียมจากอเมริกาที่ถูกทางการห้าม ทั้งหลายเหล่านี้นั่นเองที่เรียกว่า soft power ถ้าหากว่าคุณสามารถทำให้คนอื่นชื่นชมในความคิดและอุดมการณ์ของคุณ และทำให้เขาต้องการในสิ่งที่คุณต้องการให้เขาต้องการทำได้ ดังนั้นคุณก็ไม่ต้องออกแรงเสียเงินงบประมาณอะไรให้มากมาย หรือจะต้องไปกดดันลงโทษข่มขู่อะไรใคร คุณก็สมารถทำให้เขาเดินไปตามทิศทางที่คุณประสงค์ได้โดยง่าย การโน้มน้าวดึงดูดใจนั้นมันได้ผลมีประสิทธิภาพมากกว่าการบังคับขู่เข็นเป็นไหนๆ และค่านิยมเช่นเรื่องประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน การให้โอกาสแก่บุคคล ทั้งหลายเหล่านี้ล้วนเป็นเรื่องดึงดูดใจให้หลงรักทั้งสิ้น ดังที่ท่านพลเอก Wesley Clark พูดไว้ว่า: 

    soft power “ให้เราได้มีอิทธิพลกว้างไกลจนข้ามขอบเขตของพรมแดนอันแข็งกร้าว            ของการเมืองตามแบบแผนดั้งเดิมว่าด้วยดุลย์แห่งอำนาจการเมืองระหว่างประเทศ            มากมายนัก” 

    แต่ทว่าพลังอำนาจนุ่มนวลดึงดูดใจนั้นบางทีมันก็ก่อให้เกิดแรงโต้สวนทางกลับเป็นการไม่ยอมรับได้เหมือนกันถ้าเราไม่ระมัดระวัง ถ้าเราทำตัวกร่าง หยิ่งผยอง ไปทำลายคุณค่าทางสังคมและวัฒนธรรมที่ลึกซึ้งงดงามแท้จริงของเรา.

    “สหรัฐอเมริกาอาจจะเป็นประเทศที่มีอำนาจยิ่งใหญ่กว่าใครนับจากยุคอาณาจักรโรมัน แต่ก็เป็นเช่นกรุงโรมนั่นแหละ อเมริกาก็มิได้มั่นยืนตลอดกาล อเมริกาก็พังทลายได้ อเมริกาก็มิอาจปลอดจากภยันตรายในตัวเองได้ โรมมิได้สิ้นสลายด้วยพลังทำลายจากอาณาจักรอื่นที่รุ่งเรืองกว่า หากแต่โรมถูกทำลายโดยพวกคนป่าเถื่อน (Barbarians) ที่รุกเข้ามาหลายระลอก  มาวันนี้ผู้ก่อการร้ายโดยเทคโนโลยีขั้นสูงคือพวกคนป่าเถื่อนยุคใหม่ และโลกก็กำลังตกอยู่ในอันตรายจากการต้องต่อสู้กับการก่อการร้ายที่ว่านี้  ยิ่งนานไปก็ยิ่งรู้ชัดว่ามีองค์ประกอบมากมายหลายอย่างที่อยู่เหนือการควบคุมของสหรัฐอเมริกา สหรัฐอเมริกาไม่สามารถจะไล่ล่าผู้ก่อการร้ายหรือผู้ต้องสงสัยว่าจะเป็นพวก Al Qaeda ไปทุกหนแห่งที่พวกเขาหลบซ่อนทุกซอกมุมของโลกด้วยตัวอเมริกาเองแต่ฝ่ายเดียว  แถมอเมริกาจะเที่ยวไปริเริ่มทำสงครามกับใครต่อใครตามใจตัวเองโดยลำพังโดยไม่ทำให้ประเทศอื่นชิงชังตีตัวออกห่างเลิกคบกับเราไปก็ไม่ได้ หากเป็นเช่นนั้นเราก็จะมิได้รับความร่วมมือจากมิตรประเทศใดๆเพื่อเอาชนะสงครามเพื่อสร้างสันติภาพได้เลย
    “สงครามสี่สัปดาห์ในอิรักเมื่อฤดูใบไม้ผลิปี 2003 เป็นการแสดงพลานุภาพแห่งอำนาจการทำสงครามด้วยกำลังทหารอันเป็นอำนาจแข็งของอเมริกา จนสามารถกำจัดจอมเผด็จการออกไปได้ แต่มันก็มิได้แก้ปัญหาละเอียดอ่อนและอ่อนไหวที่เรายังคงต้องเผชิญกับขบวนการก่อการร้ายทั้งหลายต่อไปอยู่ดี แถมยังมีค่าความเสียหายอย่างมหันต์ต่อ soft power ของเราอีกต่างหาก นั่นคือการที่เราสูญเสียอำนาจดึงดูดคนอื่นให้เข้ามาอยู่ข้างเดียวกับเรา หลังสงครามกับอิรัก ผลการสำรวจของ Pew Research Center พบว่าความนิยมในสหรัฐอเมริกาตกต่ำลงมากเทียบกับปีก่อนหน้า  ตกต่ำลงแม้ในประเทศสเปนและอิตาลีทั้งๆที่สองประเทศนี้เคยสนับสนุนเราในสงครามกับอิรักด้วย ความน่าชื่นชอบน่านิยมของสหรัฐอเมริกาในหมู่ชาติอิสลามลดต่ำลงมาก จาก Morocco ถึง ตุรกี  ไปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แต่ว่าสหรัฐอเมริกาก็ยังคงต้องพึ่งชาติเหล่านั้นในระยะยาวในการทำงานติดตามเส้นทางของผู้ก่อการร้ายทั้งหลาย การเคลื่อนย้ายฟอกเงินที่แปดเปื้อน และการค้าอาวุธสงครามอันเป็นอันตรายยิ่ง  ขออ้างบทความจาก Financial Times ที่เขียนว่า
     “เพื่อการที่จะได้สันติภาพเป็นชัยชนะ สหรัฐอเมริกาจะต้องแสดงให้เห็นถึงทักษะเรื่อง soft power ว่ามีสูงพอๆกับทักษะในการชนะสงครามที่สู้รบด้วยกองทหารและอาวุธ  (อันเป็น hard power-ส.อ.)”

    ที่แปลและอ่านมาให้ฟังนี้ คือการเกริ่นนำเรื่องความไม่รู้ ไม่เข้าใจของคนอเมริกัน และผู้มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวข้อง รวมถึงในโลกตะวันตกด้วยในเรื่อง soft power ที่ท่านศาสตราจารย์ Joseph Nye ไปได้ยินได้พบเห็นด้วยตนเองในเวทีการเมืองระหว่างประเทศ
สะท้อนความสับสนไม่เข้าใจถึงเรื่อง soft power ที่ท่านคิดและเขียนมาก่อนหน้าแล้วตั้งแต่ปี 1990 ผ่านไปกว่า 10 ปี นักการเมือง และนักคิดผู้มีหน้าที่วางแผนกำหนดนโยบายรัฐก็ยังตอบไม่ได้ หรือตอบผิด ใช้ผิดกันอยู่ทั่วไปในเรื่อง soft power หรืออำนาจนุ่มนวลที่เป็นขุมพลังทรงประสิทธิภาพในทางนโยบายการต่างประเทศ ทรงพลังยิ่งกว่าอำนาจแข็งกร้าวทางเศรษฐกิจและการทหารอย่างแท้จริง
    “soft power” เป็นอำนาจในการทำให้ชนะสงครามโดยการรบด้วยพลังนุ่มนวลทางวัฒนธรรมและนโยบายต่างประเทศที่อุดมด้วยการทำความดีในอุดมการณ์ประชาธิปไตย

    ในบทนำของหนังสืออันเป็นตำราหลักเรื่อง Soft Power ของ ศาสตรจารย์ Joseph Nye นี้ ท่านบอกว่ามีทั้งเพื่อนๆและนักวิจารณ์บอกท่านกันเป็นเสียงเดียวกันว่า ในเมื่อผู้คนทั้งโลกเริ่มรู้จักเรื่อง soft power อันเกิดจากความคิดของท่านกันบ้างแล้ว แต่ก็ยังไม่เข้าใจแจ่มชัด นำไปใช้ทำนโยบาย หรือเอาไปวิพากษ์วิจารณ์กันผิดเพี้ยน ท่านก็น่าที่จะต้องลงมือเขียนหนังสือเรื่อง soft power กันใหม่ให้ละเอียด ลึก จนแจ่มชัดไร้ข้อกังขา ผู้ทำนโยบายหรือผู้นำความคิดไป ก็จะใช้ได้ถูกต้อง คนวิจารณ์ก็จะวิจารณ์ได้อย่างมีเหตุผล ไม่ว่าจะเห็นด้วยหรือจะโต้แย้ง นี่ก็คือที่มาของหนังสืออันเป็นตำราหลักของเรื่อง “Soft Power” ที่โลกต้องอ่านก่อนให้เข้าใจ แล้วค่อยนำไปใช้ หรือวิพากษ์วิจารณ์ต่อไป

    หนังสือนี้ชื่อ “Soft Power: The Means to Success in World Politics” (Joseph S. Nye, Jr. - 2004) หรือ “พลังอำนาจนุ่มนวล หนทางสู่ความสำเร็จในการเมืองโลก”

BOUND TO LEAD

    14 ปี ก่อนจะถึงหนังสือ “Soft Power: The Means to Success in World Politics” (Joseph S. Nye, Jr. - 2004) เล่มนี้ ศาสตราจารย์ Joseph Nye เขียนหนังสือชื่อ “Bound to Lead” ก่อน จัดพิมพ์เผยแพร่ปี 1990 ถือเป็นเล่มแรกและครั้งแรกเริ่มในการพัฒนาความคิดรวบยอด หรือ concept ในเรื่อง soft power ซึ่งก็ใช้อ้างอิงเป็นทางการในทางวิชาการได้ว่าพัฒนาการทางความคิดเรื่อง soft power นั้นเกิดขึ้นครั้งแรกในปี 1990 หมายความว่าปรากฏการณ์ใดๆก็ตามในเรื่องการเมืองและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศที่มีมาแต่เก่าก่อนหน้านั้นได้ถูกรวบรวมกลั่นกรองค้นหาหลักการจนสามารถสร้างเป็นสมมุติฐานและอธิบายเป็นทฤษฎีความสัมพันธระหว่างประเทศอันพึงพิสูจน์ได้ 

    ในหนังสือ “Bound to Lead” ในปี 1990 นั้น Joseph Nye ให้ความเห็นที่สวนทางกับทัศนะที่นักคิดส่วนใหญ่ลงความเห็นกันไปแล้วว่าพลังอำนาจของอเมริกากำลังอยู่ในช่วงขาลง ตกต่ำ ถดถอย (“America was in decline”) Joseph Nye กล่าวว่า:
    “ผมได้พัฒนาความคิดรวบยอดเรื่อง “soft power” เป็นครั้งแรกในหนังสือชื่อ “Bound to Lead” ที่ผมพิมพ์เผยแพร่ในปี 1990 เป็นหนังสือที่มีความเห็นสวนทางกับความเห็นที่เป็นที่ยอมรับกันเป็นส่วนใหญ่ในเวลานั้นว่าอำนาจของอเมริกากำลังลดน้อยถอยลง ผมชี้ให้เห็นว่าอเมริกายังอยู่ในสถานะชาติที่เข้มแข็งที่สุด ไม่เพียงแต่ในด้านอำนาจการทหารและอำนาจเศรษฐกิจ, แต่ยังยิ่งใหญ่ในมิติที่สามที่ผมเรียกว่า soft popwer อีกด้วย ในปีต่อๆมาผมก็รู้สึกยินดีที่ความคิดเรื่อง soft power ของผมได้รับการพูดคุยวิพากษ์วิจารณ์ในเวทีสาธารณะต่างๆ ถูดพูดถึงโดยท่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ, ใช้อ้างถึงโดยรัฐมนตรีต่างประเทศอังกฤษ ตลอดไปจนถึงผู้นำทางการเมืองคนอื่นๆ, ตลอดจนนักเขียนบทบรรณาธิการ และนักวิชาการทั่วโลก ในเวลาเดียวกันบางคนก็เข้าใจผิด นำเอาไปใช้ผิด  แถมยังเอาไปใช้กันแบบจุกๆจิกๆเป็นเรื่องเล็กๆน้อยๆไร้แก่นสารทำนองว่ามันเป็นเรื่องของอิทธิพลของเครื่องดื่ม Coca-Cola บ้าง, เป็นอิทธิพลของ Hollywood บ้าง, บ้างก็อ้างกางเกงยีนส์เป็น soft power, บ้างก็ว่าเงินนั่นแหละเป็น soft power,  ที่ทำให้ผมปั่นป่วนใจมากๆก็คือการที่เห็นผู้กำหนดนโยบายเฉยเมย มองไม่เห็นความสำคัญของ soft power ก่อผลกระทบเสียหายต่อประเทศของเรา เพราะการที่ผู้ทำนโยบายทั้งหลายเหล่านั้นละเลงเรื่องที่ควรจะเป็นพลัง soft power จนเละไร้ค่าอย่างมิบังควร

THE PARADOX OF AMERICAN POWER
​
    “ผมกลับมาสู่เรื่อง soft power อีกครั้งในปี 2001 ตอนที่เขียนหนังสือเรื่อง “The Paradox of American Power” เป็นหนังสือที่เตือนและคัดค้านในเรื่องที่ผู้คนคิดว่าอเมริกาคือผู้มีชัยผงาดเหนือใครๆในโลก (Triumphalism) อันเป็นความคิดที่ผิดพลาด ตรงกันข้ามกับความคิดผิดพลาดแบบที่เคยคิดกันว่าอเมริกากำลังตกต่ำถดถอยที่ผมได้เตือนก่อนแล้วในปี 1990 ผมเขียนเรื่อง soft power ในหนังสือ The Paradox of American Power นี้ไว้ประมาณ 12  หน้า แต่ก็เป็นเพียงแค่ส่วนเล็กๆของเรื่องที่เป็นภาพใหญ่กว่าเกี่ยวกับอำนาจแบบพหุภาคี (พลังอำนาจจากหลายรัฐรวมกัน-ส.อ.) เชื่อมโยงกับนโยบายต่างประเทศ เพื่อนๆและนักวิจารณ์เลยผลักดันผมว่า ถ้าผมต้องการให้คนทั้งหลายเข้าใจเรื่อง soft power อย่างถูกต้องแน่นอน และนำไปใช้ในการทำนโยบายต่างประเทศอย่างเป็นผล ผมจำเป็นจะต้องค้นหา พัฒนาความคิด แล้วลงมือเขียนเรื่อง soft power ให้ละเอียดสมบูรณ์ และนี่ก็คือเป้าประสงค์ของหนังสือเล่มนี้: 

“Soft Power: The Means to Success in World Politics”(“อำนาจนุ่มนวล: หนทางสู่ความสำเร็จในการเมืองโลก”)    

“ในบริบท” แห่งสัปดาห์ที่ 8/2024 จะเป็นความคิดอันสมบูรณ์เรื่อง “Soft Power” จากหนังสือต้นกำเนิดของทฤษฎีนี้ เมื่อ 20 ปีที่แล้ว นานเกินกว่าที่รัฐบาลชาติใดๆจะเข้าใจผิด ทำผิด และใช้ผิดๆเรื่อง soft power ได้ เว้นแต่ว่ารัฐบาลนั้นๆอ่านหนังสือเล่มนี้ไม่ออก หรือไม่ออกมาอ่าน อย่างใดอย่างหนึ่ง


สมเกียรติ อ่อนวิมล    
16 กุมภาพันธ์ 2024

---